Chuỗi bài về ABA: Phần 8 – Những điều bạn cần làm ngay để giải quyết hành vi không phù hợp
Đầu tiên, để giải quyết các hành vi không phù hợp, bạn cần thu thập dữ liệu về các hành vi đó. Ở bài viết này, ví dụ về các hành vi không phù hợp bao gồm các hành vi mang tính nổi giận như khóc lóc, đá, cắn, và đánh. Ta nên bắt đầu bằng việc giải quyết các hành vi không phù hợp có thể gây thương tích cho trẻ hoặc những người khác.
Tuy nhiên, ngay cả khi hành vi của trẻ không phải là hành vi hung hăng hoặc tự gây thương tích, nhưng nếu hành vi đó cần quan tâm thì bất kỳ hành vi nào cũng có thể là một hành vi không phù hợp. Các hành vi cần theo dõi có thể là số lần trẻ nói “không” hoặc “Con không thể làm được.”
Tôi cũng đã nghiên cứu các hành vi như học thuộc lòng kịch bản từ bộ phim (reciting scripts from movies), vẽ trên bàn bằng bút lông, và thò tay xuống quần. Rõ ràng là những hành vi này tuy không gây thương tích nhưng chúng vẫn có thể gây rắc rối và cản trở việc học.
Ghi lại số lần hành vi diễn ra
Hãy bắt đầu ghi lại số lần con bạn thực hiện một hoặc hai hành vi nghiêm trọng nhất bằng cách đếm hoặc đánh dấu trên giấy. Còn nếu hành vi đáng lo ngại xảy ra liên tục thì bạn cũng nên đầu tư một bộ đếm clicker (clicker counter) để đếm các hành vi.
Các clicker đếm này có sẵn tại hầu hết các cửa hàng đồ dùng văn phòng hoặc tại www.difflearn.com.
Mô hình A,B,C
Tiếp theo, hãy bắt đầu ghi nhanh theo mô hình A, B và C hành vi trẻ (xem ví dụ về mô hình ABC ở bài Học về ABC và thu thập dữ liệu). Phân tích dữ liệu và sử dụng các chiến lược hành vi được liệt kê, đưa ra một kế hoạch đơn giản để xử lý hành vi đó. Sau đó, trao đổi về kế hoạch của bạn với mọi người đang làm việc với trẻ hoặc có dành thời gian cho trẻ để mọi người xử lý chức năng của các hành vi theo cùng một cách thống nhất.
Mặc dù viết kế hoạch bằng văn bản thì tốt nhưng bạn cũng cần chỉ dẫn cho những người chăm sóc khác cách nhận biết và phản ứng với các hành vi khác nhau ở trẻ.
Tập đóng vai
Các bạn có thể tập đóng vai (một người sẽ đóng vai trẻ) và quan sát những người khác ứng phó với hành vi không phù hợp của con bạn trong khi hành vi đó đang xảy ra. Sự nhất quán chính là chìa khóa ở đây!
Điều này có nghĩa là tất cả mọi người – từ người trông trẻ đến mẹ chồng của bạn đều biết cách ngăn chặn và xử lý các hành vi không phù hợp.
Lưu ý: Khi bạn bắt đầu thực hiện một kế hoạch can thiệp, hãy hết sức lưu ý nếu hành vi không phù hợp đã diễn ra trong nhiều tháng hoặc nhiều năm, trước khi hành vi giảm hoặc tốt hơn thì hành vi có thể tăng lên vào thời gian đầu.
Các hành vi cũng có thể bắt đầu khác đi vì trước đây bạn phản ứng ngay khi trẻ hung hăng với anh/chị, nhưng lại bỏ qua việc khóc lóc của chúng. Trong khi thực hiện một kế hoạch hành vi mới, trẻ cần được giám sát khi chúng đang thực hiện các hành vi không phù hợp. Ở bên trẻ để giữ an toàn cho trẻ và những người khác bởi hành vi vấn đề của trẻ có thể leo thang.
Xem xét kế hoạch
Trong một thời gian ngắn, bạn sẽ thấy hành vi của con mình được cải thiện. Nếu không, bạn sẽ cần phải kiểm tra lại kế hoạch của mình, thực hiện một số thay đổi và cân nhắc việc tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ BCBA.
Phương pháp này rất dễ theo dõi nếu bạn đã lấy cơ sở dữ liệu. Nếu các hành vi giảm xuống hoặc bị loại bỏ ngay sau khi bạn triển khai kế hoạch hành vi, bạn đã đi đúng trọng tâm các vấn đề của trẻ. Nếu các hành vi vẫn giữ nguyên hoặc tăng lên, bạn sẽ cần phải xem lại cách bạn đang xử lý mọi việc.
Tiếp tục theo dõi tỷ lệ hành vi cũng như lấy một số dữ liệu ABC sẽ cho phép bạn xem xét liệu các hành vi đang tăng hay giảm.
Dữ liệu này cũng sẽ giúp bạn theo dõi chức năng của hành vi cũng như cho bạn biết liệu mọi người đang ứng phó với hành vi theo kế hoạch hay không.
Khi bạn đã kiểm soát được phần nào hành vi, bạn có thể bắt đầu để trẻ tham gia vào việc học. Điều đó thậm chí sẽ giúp giảm bớt hành vi không phù hợp nhiều hơn vì cuối cùng trẻ sẽ học được một trong những bài học quan trọng trong cuộc sống: Làm thế nào để giao tiếp bằng ngôn ngữ, mà không phải là bằng các hành vi không phù hợp.
Tài liệu tham khảo
Trích dẫn trên dựa trên sách “The Verbal Behavior Approach How to Teach Children with Autism and Related Disorders” của tác giả Mary Lynch Barbera và Tracy Rasmussen.
Để được hỗ trợ can thiệp cho trẻ có các rối loạn phát triển xin vui lòng liên hệ trước để đặt hẹn qua các phương thức sau:
📧 Email: info@demo8.thuythu.com
☎ Điện thoại: 0866.045.088
💻 Website: www.psychub.vn/dat-hen
