03/02/2020
Thông tin chung về phòng sạch
Khái quát về phòng sạch:
Phòng sạch được biết đến đầu tiên là trong lĩnh vực Y tế. Bắt đầu từ những công trình nghiên cứu của Pasteur, Koch, Lister và cộng đồng những nhà sinh học tiên phong khác bằng viên chỉ ra rằng sự nhiễm khuẩn là nguyên nhân của nhiều căn bệnh lúc bấy giờ, mà trong đó, một trong những nguyên nhân dẫn tới sự nhiễn khuẩn này là sự mất vệ sinh trong môi trường sản xuất
Phòng sạch là một căn phòng mà trong đó có nồng độ của hạt lơ lửng trong không khí đã bị khống chế, căn phòng được thiết kế xây dựng theo một kết cấu sao cho sự có mặt, sản sinh và duy trì các hạt bên trong phòng được giảm xuống thấp nhất. Đồng thời, các thành phần khác như nhiệt độ, độ ẩm, áp suất có thể khống chế và điều khiển.
Tiêu chuẩn phòng sạch:
Tiêu chuẩn cơ bản nhất của bất cứ phòng sạch nào đó là hàm lượng bụi trong phòng, nghĩa là, hàm lượng bụi không khí được khống chế ở một mức độ nào đó. Lấy một ví dụ đơn giản như sau:
Đường kính sợi tóc của người là 100 um, như vậy, hạt bụi ở bên trong phòng sạch khoảng 0,5 đến 50 um.
Mỗi lĩnh vực lại yêu cầu riêng cho từng phòng sạch, vì vậy, tiêu chuẩn về phòng sạch lần đầu tiên được công bố vào năm 1963 tại Mỹ. Hiện nay, nó đã trở thành tiêu chuẩn chung sử dụng trên toàn thế giới. Cụ thể, đó là những tiêu chuẩn về hàm lượng bụi trong một đơn vị thể tích không khí.
Theo đó, các nhà khoa học chia kích thước bụi và loại phòng dựa trên số hạt bụi có kích thước ≥ 0,5 um trên một đơn vị thể tích 1 foot khối (ft3) không khí trong phòng. Một vài tiêu chuẩn phổ biến dưới đây:
Tiêu chuẩn FEDERAL STANDARD 209 (1963)
Được công bố lần đầu vào năm 1963 ( hồi dó có tên 209), tiếp đó nó liên tục được cải tiến và bổ sung hoàn thiện hơn thành 209A (1966), 209B (1973),.. cho dến 209E (1992).
Tiêu chuẩn FEDERAL STANDARD 209 E (1992)
Nhằm xác định hàm lượng bụi lơ lửng trong không khí theo một đơn vị chuẩn (m3). Theo đó, tiêu chuẩn phòng sạch được phân loại theo thang điểm Loga căn cứ vào hàm lượng bụi yêu cầu.
Tiêu chuẩn ISO 14644-1
Đây là tiêu chuẩn được Tổ chức Tiêu chuẩn Quốc Tế (Internatinonal Standards Organization – ISO) quy định. Theo đó, Tiêu chuẩn ISO 14644-1 được phát hành lần đầu tiên vào năm 1999 có tên là “Phân loại độ sạch không khí” (Classification of Air Cleanliness).
Trong đó, các loại phòng sạch được quy định dựa trên biểu thức:
Cn = 10N[0,1D]2,08
Với
Cn là hàm lượng cho phép tối đa (tính bằng số hạt/m3) của bụi lơ lửng trong không khí lớn hơn hoặc bằng kích thước xem xét.
N – là chỉ số phân loại ISO, không vượt quá 9 và chỉ số cho phép nhỏ nhất là 0,1
D – là đường kính hạt tính theo um
0,1 – ở đây là hằng số với thứ nguyên là um
Theo công thức trên, ta có thể dễ dàng xác định được giới hạn hàm lượng bụi và phân loại được từng cấp phòng sạch. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý một số điểm sau:
Mức độ nhiễm bẩn không khí trong phòng không cố định mà còn phụ thuộc vào việc các hạt bụi sinh ra trong các hoạt động trong phòng.
Mỗi ngành có một yêu cầu riêng về tiêu chuẩn phòng sạch. Ví dụ: ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn có những yêu cầu khác với ngành y, cu thể như, ngành công nghiệp bán dẫn có yêu cầu rất khắt khe về hàm lượng bụi nhỏ, ngành y thì yêu cầu cao hơn về mức độ sạch và điều hòa không khí trong phòng nhằm tránh nhiễm khuẩn.